OBESITASCHIRURGIE

Met 25% van de bevolking die met overgewicht kampt, wordt obesitas één van de grote uitdagingen van de eeuw. Ernstige obsitas, ook morbide obesitas genoemd, komt slechts bij 5% van de bevolking voor : deze obesitas wordt gedefinieerd door een Body Mass Index van meer dan 35. De Body Mass Index wordt berekend door het gewicht te delen door de lengte in kwadraat (BMI =gewicht (kg)/lengte (m)2).

Vanaf een BMI van 35 heeft obesitas schadelijke gevolgen :

• het is zeer schadelijk voor de gezondheid
• het vermindert de levensverwachting
• het vermindert de levenskwaliteit
• en is duur voor de publieke gezondheid.

Klassieke behandelingen van obesitas omvatten diëten, regelmatige fysieke activiteiten, gedragstherapie en medicatie. Toch hebben deze maatregelen bij mensen met een ernstig overgewicht slechts een tijdelijk en middelmatig effect, met een grotere kans op mislukken op lange termijn. Momenteel is de chirurgie de enige efficiënte behandeling voor deze patiënten.

Eén van de chirurgische technieken is het beperken van de hoeveelheid voedsel dat de patiënt kan innemen. De aanpasbare maagring (gastroplastie) past in deze categorie. Andere technieken beperken de absorptiecapaciteit van het voedsel door de darm zoals de biliopancreatische diversie. Tenslotte zijn er gemengde technieken zoals de maagbypass en sleeve gastrectomy. Al deze technieken worden uitgevoerd dankzij de mini-invasieve chirurgie (techniek van de kleine gaten).

Het voordeel van de MAAGRING is dat de plaatsing slechts een eenvoudige ingreep vergt en een kort verblijf in het ziekenhuis (twee dagen) is. De maagring kan nadien bij een consultatie strakker of minder strak aangespannen worden naargelang van de vermagering en de voedseltolerantie. De patiënt mag na twee jaar een gewichtsverlies verwachten van ongeveer 50% van zijn overtollig gewicht. De nadelen van een maagring zijn een mislukkingspercentage (onvoldoende vermagering) van 20% door technische problemen of een gebrek aan discipline bij de patiënt. Door een selectie en regelmatige opvolging van de patiënten kan men de kans op mislukken verminderen.

Maagbypass

Sleeve gastrectomy

De MAAGBYPASS is een gemengde chirurgische techniek die de capaciteit van de maag en ook de lengte van de darm die nuttig is voor de vertering, inkrimpt. Deze ingreep gebeurt ook via de mini-invasieve methode (kleine gaten) met een iets groter risico op complicaties en een hospitalisatie van 3-4 dagen. De maagbypass is eerder bestemd voor nog zwaardere patiënten, mensen die veel suikers eten, die veel snoepen en zware mensen die geen voedselbeperkingen willen. De bypass kan ook geplaatst worden als een gastroplastie (maagring) mislukt is . De resultaten zijn ook beter dan met een maagring : patiënten verliezen tijdens de eerste 6 maanden vaak 60-75% van hun overgewicht. SLEEVE GASTRECTOMY is een variante ingreep die gelijkaardige resultaten geeft.

	Maagring	Bypass	Sleeve
Verblijfsduur	2 dagen	3 dagen	3 dagen
Risico van de ingreep	Zeer gering	Gering	Gering
Verlies overtollig gewicht	50% de eerste 2 jaren	60-75% vooral de eertste/ 6 maanden	60-75% vooral de eertste/ 6 maanden
Voedselcomfort	Gemiddeld-goed	Goed	Goed
Tekorten	Zelden	Frequent maar makkelijk aan te vullen (ijzer, calcium, zink, vitamine B12)	Zelden

Dankzij de chirurgie krijgt de patiënt een beter psychologisch en fysiek welbevinden. Diabetes, hoge bloeddruk en hyperlipidemie waaraan veel mensen met obesitas lijden, verdwijnen tijdens het vermageringsproces snel. Rugpijn en kniepijn verbeteren en kortademigheid bij inspanningen vermindert waardoor de patiënt zijn fysieke activiteiten kan hernemen. Op psychologisch vlak is er meer zelfvertrouwen en vaak een meer bevredigend sociaal en professioneel leven.

De bedoeling van het multidisciplinair team binnen de DELTA is alle aspecten van het probleem van obesitas te belichten. Het gewicht beheersen vraagt een dagelijkse inspanning. Om volledig doeltreffend te zijn, moet de chirurgie gepaard gaan met een globale aanpak en ondersteuning van de patiënt. Door bijvoorbeeld lichaamsoefeningen in de zaal en in een verwarmd zwembad te doen, leert het Centrum de patiënten met obesitas opnieuw hun lichaam te leren kennen, hun angsten voor fysieke activiteiten de baas te kunnen en hun schaamte te overwinnen. Dankzij dieet- en voedingsadvies leren patiënten met overgewicht hun, vaak onaangepast, eetpatroon grondig te veranderen. Dit advies gaat gepaard met praktische kooklessen. In individuele of groepsdiscussies wordt er zonder taboe gesproken over onderwerpen als het zelfbeeld, het koppel en sociale relaties. Vooral tijdens de vermageringssessies na de operatie is deze begeleiding zeer waardevol en we bevelen die ook warm aan aan alle patiënten die een operatie achter de rug hebben.

Figures uit courtesy van Ethicon

 Dr Serge Landen - www.drlanden.be